آسیب‌‌شناسی محتوای کتاب فارسی چهارم دبستان
کد مقاله : 1380-6LITERATURECONF (R1)
نویسندگان
حیدر قمری *
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان
چکیده مقاله
هدف پژوهش، آسیب‌شناسی فارسی چهارم دبستان از منظر مناسب بودن متن‌ها، صحت علمی، استناد، کفایت مطالب، توضیحات فرهنگ‌نگارانه، تناسب بین محتوا و فعالیت‌ها، وضعیت ویرایش و نگارش، وضعیت هنری، و برخورداری از اصول برنامه‌ریزی درسی بوده است. روش پژوهش کیفی و جامعۀ آماری آن معلّمان پایة چهارم ابتدایی سراسر کشور بود که با همکاری آنان کتاب یادشده ارزیابی گردید. متخصصان هنری، زبان و ادب فارسی و برنامه‌ریزی درسی از جمله جامعة آماری این پژوهش بودند. حجم نمونه شامل یازده معلم، یک متخصص هنری، دو متخصص زبان و ادب فارسی و یک متخصص برنامه‌ریزی درسی بود. ابزارهای جمع‏آوری اطلاعات شامل پرسشنامه‌های متخصصان زبان و ادب فارسی، متخصص برنامه‌ریزی درسی، سؤالات گروه‌ هم‌اندیشی، و ابزار ارزیابی هنری کتاب است. یافته‌های مهم مطالعه را می‌توان چنین برشمرد: انتخاب متن‌های کتاب کاملاً بر اساس معیارهای ادبی و هنری نبوده است. اغلب مطالب کتاب به لحاظ علمی ‌صحیح است. از منظر مأخذدهی کتاب وضعیت مناسبی ندارد و از مجموع 35 متن، 19 متن دارای نام پدیدآور یا مأخذ و 16 متن فاقد آن است. در کتاب، تأکید لازم بر موضوعات ادبی، دستوری و زبانی نشده و اغلب پس از یک بار طرح، رها می‌شوند. اثر، اَعلام ندارد و واژه‌نامة آن تقریباً بی‌استفاده است. اغلب فعالیت‌ها به لحاظ موضوعی متناسب و مرتبط با محتوا هستند، اما وقت‌برند. دروس نیاز به ویرایش دارند. تمرین‌ها و درک مطلب‌ها گرافیک مناسبی دارند و از رنگ‌های شاد و مناسب در آن‌ها استفاده شده است. اثر از لحاظ گرافیکی مطلوب است، اما چینش محتوا از آسان به مشکل صورت نگرفته است.
کلیدواژه ها
آسیب‌شناسی، برنامة درسی، کتاب درسی فارسی، چهارم دبستان
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی