| تحلیل بازنمایی ارزشهای اخلاقی شخصیتهای شاهنامه در کتابهای فارسی دوره متوسطه دوم |
| کد مقاله : 1370-6LITERATURECONF (R3) |
| نویسندگان |
|
امیرمحمد مکرمی *1، علی عودی2، مهدی قلیپور3، زبیده سورتیجی4، حمزه رباطی5 1دانشجوی کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان_پردیس آیتال... خامنهای گرگان 2دانشجوی کارشناسی آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه آیت ا... خامنهای، گرگان، ایران 3دانشجوی کارشناسی آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه آیت ا...خامنهای،گرگان، ایران 4عضوهیئت علمی گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889_14665 تهران، ایران 5استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 14665_889، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| هدف این پژوهش تحلیل و تبیین ارزشهای اخلاقی بازتابیافته در شخصیتهای شاهنامه و بررسی میزان انطباق این ارزشها با اهداف تربیتی و هویتی مطرحشده در اسناد بالادستی آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران است. در سند تحول بنیادین و برنامة درسی ملی، بر تربیت تمامساحتی، هویتسازی ایرانی ـ اسلامی، ارتقای سواد اخلاقی و تقویت روحیة عدالتخواهی و مسئولیتپذیری تأکید شده است. بر این اساس، کتابهای فارسی متوسطة دوم، روایتهایی از شاهنامه را با هدف پرورش ایمان، اخلاق، تفکر انتقادی، هویت ملّی و تقویت قدرت ارزشهای اخلاقی دانشآموزان برگزیدهاند. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، شخصیتهای شاهنامه در کتابهای فارسی متوسطة دوم را بررسی میکند تا میزان سازگاری بازنمایی آنها با ارزشهای اخلاقی مورد انتظار در اسناد بالادستی سنجیده شود. یافتهها نشان میدهد که شخصیتهایی چون رستم، کاوه، سیاوش و حتی شخصیتهای منفی همچون ضحاک، ظرفیت بالایی برای انتقال مفاهیمی نظیر خردورزی، عدالتجویی، وفاداری، مسئولیتپذیری، ظلمستیزی و پیامدهای اخلاقی رفتار نادرست دارند. تحلیل محتوای درسی نشان میدهد برجستهسازی این الگوهای اخلاقی، در صورت بازنمایی صحیح، میتواند در راستای تحقق اهداف هویتساز و تربیتی نظام آموزشی، زمینهساز تقویت فهم اخلاقی و رشد شخصیت دانشآموزان باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ادغام هوشمندانة ارزشهای اخلاقی شاهنامه با اهداف تربیت اسلامی ـ ایرانی در کتابهای فارسی، میتواند ابزاری مؤثر برای ارتقای اخلاق، تقویت هویت و توسعة مهارتهای زیستجهانی دانشآموزان دورۀ متوسطۀ دوم باشد. |
| کلیدواژه ها |
| شاهنامه، ارزشهای اخلاقی، اسناد بالادستی، هویت ملّی، آموزش ادبیات فارسی، متوسطه دوم. |
| وضعیت: پذیرفته شده |