بررسی زیبایی‌شناختی صور خیال در کتاب‌های فارسی متوسّطه دوم
کد مقاله : 1362-6LITERATURECONF (R3)
نویسندگان
ستار پیر عین الدین *1، شکوفه دارابی1، سمیه غلام علی زاده2
1دانشگاه فرهنگیان
2آموزش و پرورش
چکیده مقاله
پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دوره دوم متوسّطه (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم) از منظر صور خیال و آرایه‌های ادبی صورت گرفته است. این تحقیق نشان می‌دهد که چگونه کاربرد این آرایه‌ها در انتقال مفاهیم و تقویت زیبایی‌شناسی در ادبیات فارسی می‌تواند، بر جذب و درک دانش‌آموزان تأثیرگذار باشد. برای این منظور، از روش کیفی تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که در تمامی کتاب‌های فارسی دوره دوم متوسّطه، بیشترین کاربرد به آرایه کنایه اختصاص دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که کنایه به عنوان یکی از مهم‌ترین آرایه‌ها در این کتب، نقش کلیدی در درک معانی و تأثیرگذاری بر ذهن خواننده دارد. علاوه بر این، استفاده از استعاره، تشبیه و مجاز نیز به فراوانی در اشعار و نثرهای کتاب‌های فارسی دیده می‌شود. در مقایسه میان پایه‌ها، کتاب فارسی پایه دوازدهم از تنوع و غنای بیشتری در استفاده از آرایه‌های ادبی برخوردار است، به طوری که در این پایه، علاوه بر افزایش تعداد آرایه‌ها، به کارگیری نمادها و مفاهیم عمیق‌تر در سطح بالاتری صورت گرفته است. در مقابل، در پایه‌های دهم و یازدهم، آرایه‌های ساده‌تر و آشنا با توجّه به سن دانش‌آموزان بیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان داد که توجّه به زیبایی‌شناسی و استفاده از انواع آرایه‌های ادبی در کتب درسی می‌تواند، به پرورش ذوق و خلاقیت دانش‌آموزان در زمینه ادبیات کمک کند. به علاوه، استفاده از نمادها و آرایه‌های پیچیده‌تر در کتاب‌های پایه‌های بالاتر می‌تواند، توانایی تفکر انتقادی و تحلیل زیبایی‌شناسی در دانش‌آموزان را تقویت نماید.
کلیدواژه ها
تحلیل محتوا، صور خیال، کتاب فارسی، زیبایی‌شناسی، دوره دوم متوسّطه.
وضعیت: پذیرفته شده