| نظریه تداعی و کارکرد آن در کلاس درس انشا |
| کد مقاله : 1353-6LITERATURECONF (R2) |
| نویسندگان |
|
بهاره فضلی درزی * گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران |
| چکیده مقاله |
| نوشتار خلاق به عنوان ابزاری مؤثر در پرورش تفکر نوآورانه و مهارتهای زبانی در آموزش زبان اهمیت فراوانی دارد. تداعی معانی به عنوان فرایندی ذهنی که باعث ایجاد پیوندهای نوین میان مفاهیم میشود، میتواند بستر مناسبی برای افزایش خلاقیت در انشانویسی فراهم کند. این مقاله با توجه به متن، مخاطب و مولف ابعاد و وجوه تداعیها را مشخص کرده و سپس براساس چهار مولفه اصلی آن شامل؛ مجاورت، مشابهت، تضاد و علیت در دو دسته آزاد و محدود ابعاد آن را واکاویده. که هرنگارشی با توجه به میزان درگیری مخاطب و مولف و فرایند اجرای آن در دو طیف ضد ساختار زبانی (چه مولف، چه خواننده) و وفادار به آن در نوسان است. همچنین فرایند بهرهگیری از هر دو روش با دو الگوی انتخاب و اضطرار امکانپذیر است. انتخاب در تداعی محدود خود را نشان میدهد، اما آنچه نویسنده از سر ناچاری در نگارش با آن روبروست بجز فرهنگ و عناصر فرافردی، میتوان به عناصر درونة زبانی اشاره کرد که در واجها و تکواژها، دستور زبان، تا معنا نمایان است. از دستاوردهای این مقاله آن است که تداعی معانی برای دانشآموزان مقاطع بالاتر با توجه سواد، آگاهی، نگاه نقادانه و دوسویه راحتتر قابل بازنمایی و اجراست. در نگارش و انشای کودکان باید منطق زبانی، دستوری، روابط علی- معلولی را به خود کودک واگذار کرد، وگرنه از نظر بزرگسال ممکن است هر نوشتاری از سوی کودک تداعی آزاد بهشمار آید. |
| کلیدواژه ها |
| نظریة تداعی معنایی، نگارش خلاق، درس انشا، تداعی معنایی محدود، تداعی معنایی آزاد. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |