واکاوی مقوله هاومولفه های آموزشی مرتبط با کودکان دوزبانه
کد مقاله : 1307-6LITERATURECONF (R2)
نویسندگان
حمزه آبار *1، زینت مشایخ2
1گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان مازندران،مرکز آموزش عالی شهید مطهری نوشهر
2دکتری ادبیات فارسی،کارشناس مسوول آموزش مرکز عالی شهید مطهری نوشهر
چکیده مقاله
پژوهش حاضر با هدف واکاوی مقوله‌ها و مؤلفه‌های آموزشی مرتبط با کودکان دوزبانه انجام شده است. این مطالعه مروری به شیوه‌ی بررسی اسنادی صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل منابع مکتوب، اسناد علمی، آثار پژوهشی، مواد دیداری–شنیداری، نرم‌افزارهای آموزشی و داده‌های موجود در فضای مجازی مرتبط با حوزه دوزبانگی است. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها فیش‌برداری نظام‌مند از منابع معتبر و تحلیل محتوای آن‌ها بوده است. برای دستیابی به دیدگاه‌های نظری صاحب‌نظران، از منابع کتابخانه‌ای و متون تخصصی تعلیم‌وتربیت نیز بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که آموزش کودکان دوزبانه تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل زبانی، شناختی، فرهنگی و آموزشی قرار دارد. تحلیل اسناد و مطالعات پیشین بیانگر آن است که دوزبانگی نه‌تنها محدودیت آموزشی ایجاد نمی‌کند، بلکه در صورت بهره‌گیری از مدل‌های آموزشی مناسب (نظیر غوطه‌ورسازی، انتقالی، دوسویه و نگهداشت)، می‌تواند موجب ارتقای توانایی‌های شناختی، افزایش انعطاف زبانی، تقویت مهارت‌های تحصیلی و رشد هویت فرهنگی شود. همچنین نتایج نشان می‌دهد که کیفیت تعاملات اجتماعی و زبانی، نقش معلم، آشنایی دانش‌آموز با زبان آموزش، حمایت از زبان مادری و وجود برنامه‌ریزی زبانی کارآمد، از عوامل کلیدی در کاهش چالش‌های تحصیلی دانش‌آموزان دوزبانه و افزایش موفقیت تحصیلی آنان است. در مجموع، اسناد بررسی‌شده بر ضرورت طراحی مدل‌های بومی‌شده آموزش دوزبانه، توجه به زبان مادری در نظام آموزشی و تقویت رویکردهای ارتباطی و فرهنگی در تدریس تأکید دارند. اجرای چنین رویکردهایی می‌تواند مسیر یادگیری زبان رسمی را هموار کرده، احساس هویت و منزلت زبانی را افزایش دهد و کیفیت آموزش را در مناطق دوزبانه ارتقا بخشد.
کلیدواژه ها
دوزبانگی، آموزش دوزبانه، زبان مادری، نظریه‌های زبان، مدل‌های آموزش زبان دوم، چالش‌های آموزشی
وضعیت: پذیرفته شده