مقایسۀ نمود شعر معاصر در کتاب‌های فارسی نظام قدیم و جدید آموزشی
کد مقاله : 1213-6LITERATURECONF
نویسندگان
سمانه جعفری *1، عارفه عارفی2
1گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران
2دبیر زبان و ادبیات فارسی، آموزش و پرورش، بابل، ایران
چکیده مقاله
ادبیات معاصر بخش عظیمی از متون ادبی ارزشمند فارسی را در خود دارد که به سبب نزدیکی اندیشه و زبان آن در صورت انتخاب درست می‌تواند تأثیرگذاری بسیاری بر مخاطب نوجوان و جوان داشته باشد. از این رو این پژوهش به مقایسۀ نمود شعر معاصر در کتاب‌های فارسی دورۀ متوسطۀ دوم نظام قدیم و جدید می‌پردازد. پژوهش به روش کتابخانه‌ای انجام شده و داده‌ها به شیوه توصیفی - تحلیلی ارائه شده است. در بررسی کمی از واحد ثبت سطر و متن استفاده شده است. جامعه آماری این جستار، سه کتاب‌ فارسی پایانی دورۀ متوسطه در نظام قدیم و نظام جدید آموزشی است و نمونۀ آماری ارزیابی‌شده، اشعار معاصر مندرج در دروس کتاب‌های یادشده است. یافته‌ها نشان می‌دهد در نظام قدیم، 31 متن شعر معاصر در 622 سطر (5/10 درصد کتاب‌ها) و در نظام جدید، 20 متن در 374 سطر (1/9 درصد کتاب‌ها) به شعر معاصر اختصاص دارد. حضور شاعران سرآمدی مانند نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث و سهراب سپهری با آثار مناسبی که نشان‌دهندة سبک شعری آنان است از ویژگی‌های مثبت کتاب‌های نظام قدیم است. در نظام جدید، حضور منسجم و پررنگ‌تر شاعران عصر مشروطه با محوریت آزادی‌خواهی و بهره‌گیری از قالب چهارپاره، از نکات مثبت است اما غلبۀ قالب غزل و کم‌توجهی به قالب‌های نیمایی و سپید از کاستی‌های آن به شمار می‌رود. در هر دو نظام آموزشی، جای خالی برخی بزرگان ادب معاصر فارسی مشهود است اما به طور کلی می‌توان گفت کتاب‌های نظام قدیم در گزینش اشعار و معرفی شاعران معاصر مؤثرتر عمل کرده‌اند.
کلیدواژه ها
ادبیات معاصر، شعر معاصر، کتاب فارسی، دوره دوم متوسطه، نظام قدیم آموزشی، نظام جدید آموزشی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی