بررسی تناسب درون‌مایه گنج حکمت‌ها و روان‌خوانی‌های فارسی متوسطه دوم با نوع ادبی هر فصل
کد مقاله : 1174-6LITERATURECONF (R3)
نویسندگان
سیده ملیحه هاشمی سلیمی1، مبین حسن‌زاده خلیل *2
1دانشگاه فرهنگیان
2آموزش و پرورش
چکیده مقاله
کتاب‌های درسی ادبیات فارسی دوره دوم متوسطه، علاوه بر متون اصلی، شامل بخش‌هایی چون «گنج حکمت» و «روان‌خوانی» هستند که نقش تکمیلی در آموزش ادبیات ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش تحلیل و بررسی تناسب مفهومی و درون‌مایه‌ای گنج‌حکمت‌ها و روان‌خوانی‌های فارسی دهم، یازدهم و دوازدهم با نوع ادبی هر فصل است. اهمیت این موضوع از آن جهت است که تطابق نوع ادبی متون آموزشی با اهداف آموزشی و پرورشی، می‌تواند به بهبود فرآیند یادگیری و ارتقای مهارت‌های ادبی دانش‌آموزان کمک کند. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات پژوهش با بررسی 24 گنج حکمت و 13 روان‌خوانی موجود در فارسی متوسطه دوم به دست آمده است. ابتدا تمامی گنج حکمت‌ها و روان‌خوانی‌های هر سه پایه به تفکیک فصل و نوع ادبی، طبقه‌بندی شده‌اند؛ سپس با استفاده از معیار پژوهش (تناسب مفهومی)، هماهنگی میان متون با نوع ادبی هر فصل بررسی و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در اغلب فصول، تناسب بالایی میان نوع ادبی معرفی شده و محتوای گنج حکمت‌ها و روان‌خوانی‌ها وجود دارد و در برخی فصول، سازگاری کم یا جزئی مشاهده می‌شود. جدول‌ها و نمودارهای مقایسه‌ای نشان می‌دهد که میانگین درصد کلی تناسب مفهومی متون مکمل سه پایه (گنج حکمت و روان‌خوانی)، با نوع ادبی فصل خود حدود 80 درصد است. نتیجه‌گیری حاکی از ضرورت بازنگری در انتخاب برخی متون جانبی برای افزایش انسجام موضوعی است. در پایان، پیشنهاداتی برای بهبود انتخاب متون و افزایش تناسب آن‌ها با نوع ادبی هر فصل ارائه شده است.
کلیدواژه ها
آموزش ادبیات فارسی، انواع ادبی،‌ فارسی متوسطه دوم، درون‌مایه و مفهوم، گنج حکمت، روان‌خوانی
وضعیت: پذیرفته شده