| از انشای سنتی تا نوشتن خلاق: نقدی بر شیوههای تدریس انشا در نظام آموزشی ایران |
| کد مقاله : 1117-6LITERATURECONF (R2) |
| نویسندگان |
|
غلامرضا هاتفی اردکانی1، محمد ابراهیم فاضلی شورکی *2، سید ابوالفضل بنی فاطمی3 1استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان 2دانشجوی کارشناسی فرهنگیان 3دانشجوی کارشناسی دانشگاه فرهتگیان |
| چکیده مقاله |
| درس انشا به عنوان یکی از اساسیترین دروس حوزه مهارتهای زبانی است اما علیرغم این ظرفیت نظری، در نظام آموزشی ایران با چالشهای بنیادین و ساختاری متعددی روبرو است. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی-انتقادی و با بهرهگیری از روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوای، به واکاوی عمیق شیوههای سنتی تدریس انشا و تقابل آن با پارادایم نوین «نوشتن خلاق» میپردازد. هدف اصلی پژوهش، بررسی ریشهای علل ناکارآمدی روشهای کنونی و ارائه راهکارهای عملی برای گذار از الگوی مکانیکی، حافظهمحور و موضوعمحور به سوی الگوی فرآیندمحور، دانشآموزمحور و خلاقیتبنیان است. یافتههای تحقیق که بر اساس تحلیل اسناد بالادستی، کتب درسی و پژوهشهای معتبر استوار است، حاکی از آن است که عواملی همچون سلطه نگاه سنتی و رفتارگرایانه در آموزش، تمرکز صرف بر محصول نهایی به جای فرآیند نوشتن، تکرار موضوعهای کلیشهای و نامرتبط با دنیای واقعی دانشآموزان، حاکمیت نظام تصحیح مبتنی بر یافتن غلطهای املایی و انشایی با تأکید بر نمرهمحوری، و فقدان آموزش نظاممند اصول و تکنیکهای خلاقیت در نوشتن، از جمله موانع اصلی در تحقق اهداف متعالی این درس به شمار میروند. این مقاله در نهایت با استناد به چارچوبهای نظری نگارش خلاق و تجربیات آموزشی موفق در سایر نظامهای آموزشی، پیشنهاد میکند که بازتعریف اهداف درس انشا در اسناد تحولی، توانمندسازی حرفهای معلما ، بازنگری اساسی در محتوا و ساختار کتب درسی با تأکید بر فرآیند نوشتن، و بهکارگیری نظاممند تمارین نوشتن خلاق در محیطی امن، میتواند تحولی اساسی در کیفیت آموزش این درس حیاتی ایجاد نموده و به پرورش نسلی خلاق و توانمند در بیان بینجامد. |
| کلیدواژه ها |
| انشا، نوشتن خلاق، نظام آموزشی ایران، نقد آموزشی، روشهای تدریس، تفکر نقاد. |
| وضعیت: پذیرفته شده |