تحلیل ساختاری شعر «خوان هشتم» اخوان‌ثالث: رویکردی پژوهشی برای آموزش شعر معاصر در کلاس درس
کد مقاله : 1042-6LITERATURECONF (R3)
نویسندگان
احمد خلیلی *1، زبیده سورتیجی2
1عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان
2عضو هیئت علمی گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان
چکیده مقاله
در تدریس شعر فارسی ضروری است که نگاه آموزشی ما از چارچوب‌های کلاسیک فراتر رود و با رویکردهای نوین در تحلیل متن همراه شود. شعر امروز، از جمله آثار شاعران معاصر، تنها با تکیه بر معناشناسی کلاسیک یا بررسی قالبی نمی‌تواند به‌درستی فهمیده و آموزش داده شود. شعر «خوان هشتم» یکی از اشعار مهدی اخوان‌ثالث است که شاعر سعی کرده است در آن، با استفاده از زبان ادبی فاخر، تناسب و پیوند محکمی میان صورت و محتوا ایجاد کند. اصولا شعر، یک نیاز درونی است که در زبان شکل میگیرد و به فعلیت میرسد. زبانی که از عناصر خاصی بهره برده تا به درجة هنری رسیده است. در سایة کاربست همین عناصر است که ساختار شعر، شکل میگیرد. بررسی ساختاری یک اثر ادبی به معنی بررسی مجموعة اجزا و عواملی است که کلّیت آن اثر را به وجود آورده است. در این مقاله با روشی تحلیلی - توصیفی به مولفه‌های تکرار، انسجام و روایت در شعر خوان هشتم پرداخته شده است تا نقش روابط موجود بر عناصر ساختاری این شعر که دلالت کلّی این شعر را ساخته‌اند، تبیین و از این طریق مهمترین ویژگیهای ساختاری این شعر نشان داده شود. نتیجة پژوهش بیانگر این است که شاعر با کمک گرفتن از این اصول، زبان شعری خود را از زبان هنجار متمایز ساخته و با استفاده از این تمهیدات زیباشناختی، وحدت خاصی میان صورت و محتوای شعر خویش برقرار ساخته است.
کلیدواژه ها
ساختار، تکرار، انسجام، روایت، اخوان‌ثالث، خوان هشتم.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی