بررسی منتقدانه نوع ادبی مندرج در کتاب فارسی پایه هفتم
کد مقاله : 1027-6LITERATURECONF (R2)
نویسندگان
سیده فاطمه اسدی امرئی *، زهرا نصریان
دبیر آموزش و پرورش
چکیده مقاله
کتاب‌های فارسی، به‌ویژه در دوره متوسطه اول، نقش مهمی در ایجاد ذوق ادبی و آشنایی دانش‌آموزان با نوع‌های(ژانرهای) مختلف ادبی دارد. یکی از مشکلات موجود آن است که برخی از متن های مندرج کتاب‌های درسی، هرچند به ظاهر در قالب‌های ادبی مانند داستان، گفت‌وگو، سفرنامه یا مناجات تنظیم شده‌اند، اما بیش از آنکه دارای ویژگی‌های زیبایی‌شناختی و ادبیت باشند، حاوی پیام‌های دینی، اجتماعی یا تربیتی و فاقد عمق و غنای ادبی لازم می باشد. کتاب فارسی پایه هفتم دارای متونی با نوع‌های گوناگون ادبی است .پژوهش حاضر با روش «توصیفی و تحلیلی» با هدف بررسی، دسته‌بندی و ارزیابی و سنجش منتقدانه نوع‌های ادبی به‌کاررفته در کتاب انجام شده است. ابتدا ویژگی‌های ساختاری و محتوایی متون به‌صورت توصیفی بررسی و سپس بر اساس اصول نوع‌شناسی و معیارهای ادبیت تحلیل شده‌اند. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی متون فارسی پایه هفتم سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ است. در کل، ۳۳ متن به‌عنوان نمونه آماری هدفمند بر اساس تنوع نوع‌ی بررسی شدند. طبق نتایج تحلیل برخی از متون، با وجود تعلق ظاهری به نوع‌های ادبی، از لحاظ زیبایی‌ شناختی و مؤلفه‌های ادبیت ضعیف‌اند و بیشتر کارکرد آموزشی، تبلیغی یا اخلاقی دارند. در برخی موارد نیز تلفیق نامتوازن نوع‌ها یا ارائه ناقص عناصرنوع‌ی موجب کاهش تأثیر ادبی متن شده است و بعضی از متون فاقد محتوا و خلاقیت ادبی هستند. این بررسی نشان می‌دهد که توجه به معیارهای دقیق نوع‌ی می‌تواند به غنای محتوای کتاب‌های درسی ادبیات کمک کند و به دنبال آن اهداف تربیت و ذوق و سواد ادبی دانش آموزان تحقق یابد.
کلیدواژه ها
نوع‌ ادبی، کتاب فارسی پایه هفتم، ادبیت.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر